స్థానం నరసింహారావు

స్థానం నరసింహారావు (My pencil sketch)

నివాళి - స్థానం నరసింహారావు (సెప్టెంబర్ 23, 1902 - ఫిబ్రవరి 21, 1971) ప్రసిద్ధ

రంగస్థల మరియు తెలుగు సినిమా నటుడు. సత్యభామ, చిత్రాంగి మొదలైన అనేక

స్త్రీ పాత్రలను సుమారు 40 సంవత్సరాలకు పైగా ధరించి ప్రేక్షకాభిమానంతో

సహా పద్మశ్రీ పురస్కారం పొందాడు.

ఆంధ్రదేశంలో దాదాపు 3,000 సార్లు రంగస్థలం మీద పౌరాణిక, చారిత్రక, సాంఘిక

నాటకాలలో స్త్రీ పాత్రలను ధరించి ప్రజాభిమానాన్ని చూరగొన్నాడు. శృంగార

రసాన్ని ప్రతిబింబించే రీతిలో సత్యభామ పాత్ర, ప్రణయానికి చిత్రాంగిగా,

వీరరసాన్ని చిత్రించడంలో రోషనార నాటకంలో రోషనారగా, వలపుల చింతామణిగా,

ప్రణయదేవతగా, భక్తురాలిగా, దేవదేవిగా, మధురాతి మధురమైన మధురవాణిగా

నవరసాలు కలిగిన పాత్రలను ప్రతిభావంతంగా పోషించాడు. వేషధారణ మరియు

వస్త్రాలంకరణలో స్థానం వారిది ఒక ప్రత్యేకత. రకరకాల చీరకట్టు సొగసులతో

మనోహరంగా రంగస్థానం మీదకు ప్రవేశించి ప్రేక్షకుల్ని మంత్రముగ్ధుల్ని

చేశేవాడు.

వీరు సినీ రంగంలో రాధాకృష్ణ (1939), సత్యభామ (1942) వంటి కొన్ని

సినిమాలలో నటించాడు. తన నటనానుభవాలను చేర్చి "నటస్థానం" అనే గ్రంథాన్ని

ఆయన రచించాడు. ( ఈ నెల 'తెలుగుతల్లి కెనడా' పత్రిక లో ఈ చిత్రం ముద్రించబడింది. సంపాదక వర్గానికి నా ధన్యవాదాలు).

ఎవ్వాని స్థానమ్ము నెవ్వారు పూరింప

            లేనట్టి స్థానమ్ము నెక్కినారు

ఎవ్వాని స్త్రీపాత్ర లెవ్వరు చూపంగ

            దరిజేర లేనట్టి దారి మీది

ఎవ్వారు మిమ్ముల నెరుగంగఁ గలరు స్త్రీ

            పాత్రనందున్నచో పత్ని గూడ

ఎవ్వారు నవరస హృదయంగ మాద్భుత

            నటసార్వ భౌములు నయన మోహ

వారె నరసింహరావులు వరలె ధరణిఁ

మధుర వాణిచిం తామణి మంత్ర ముగ్ధ

రోష నారగా పోషించె లోకమందు

బిరుదు లెన్నియొ దరిజేరె ప్రీతితోడ. (Sri TBS Sarma)

)ప్రఖ్యాతిఁబొందెను రంగస్థలమునను,

      చలనచిత్రములను శాశ్వతముగ

స్త్రీపాత్ర ధారణఁజేసి మెప్పింపగా

      స్థానము వారికి సాటిలేరు

సత్యభామాదుల చక్కని పాత్రలన్

      పోషించి మెప్పును బొందియుండ్రి

నటకౌశలమ్ముచే నరసింహరావును

      వలచి పద్మశ్రీయు వచ్చె దరికి

ప్రేక్షకాభిమానమ్మును పెద్దగాను

చూరగొనిరి స్థానమువారు శోభితముగ

రావుగారు నటస్థాన రచనఁజేసి

తన యనుభవముల్ తెల్పిరి దానియందు

2)స్త్రీపాత్రలందున శృంగార రసమును

        సత్యభామ యగుచు చక్కగాను

ప్రణయపాత్రలను చిత్రాంగి యగుచు,రోష

       నార పాత్రంబున వీరరసము

ప్రణయదేవతయైన,భక్తురాలైనను

      దేవదేవియునైన,దేనినైన

మధురమైనట్టి యా మధురవాణియునైన

      పాత్ర యేదైనను ప్రతిభ మెఱయ

నవరసంబు లొలకఁబోసి నటనయందు

చీరకట్టు సొగసులందు చెలువమొప్పి

మంత్రముగ్ధులఁజేయుచు మహిమఁజూపి

రహిని పొందిరి నరసింహరావుగారు  (Smt. Kannepalli Varalakshmi)

తెలుగు భాష - తెలుగు గజల్

నేను రంగులద్దిన రేఖా చిత్రానికి శ్రీమతి ఉమాదేవి ప్రసాదరావు జంధ్యాల గారి గజల్

॥తెలుగు భాష ॥
===============

పాలకన్నా వెన్నకన్నా కమ్మనైనది తెలుగు భాషే
తేనె కన్నా చెరుకు కన్నా తీయనైనది తెలుగు భాషే

కావ్యమైనా గానమైనా ఒదిగిపోదా వయారంగా
కులుకులొలికే మనసుదోచే చక్కనైనది తెలుగు భాషే

అమరభాషకు చేయి కలిపీ అజంతంగా మలిచి మనదిగ
వాడుకుంటే వ్రాసుకుంటే అనువు ఐనది తెలుగు భాషే

ఆదికవి నన్నయ్య కైనా హాలికుడు పోతన్నకైనా
తిక్కనా తిమ్మనలకైనా ప్రియంబైనది తెలుగు భాషే

తరంగిణిలా ఉరకలేస్తూ తనదుపోకడ మార్చుకుంటూ
ఆంధ్రభోజుడు రాయలకు రమణీయమైనది తెలుగు భాషే

ప్రబంధాల్లో నాయికైనది యక్షగానపు భామఅయినది
నిత్యయవ్వని కవులఊహకు ప్రాణమైనది తెలుగు భాషే

కృష్ణశాస్త్రికి కలలరాణై బాపిరాజుకు బొమ్మతానై
భావకవులూరేగు బంగరు రథంబైనది తెలుగు భాషే

విప్లవాలకు బావుటాగా సమాజానికి బాసటవుతూ
నాడునేడూ తెలుగువారికి దేవతైనది తెలుగు భాషే !
——————-
డా. ఉమాదేవి జంధ్యాల
తెలుగుతల్లి చిత్రకారులు - శ్రీ Pvr Murtyగారు

ప్రేమమనసు తెలిపిందా బెదరిపోయి ఎపుడైనా! కంటిచెలమ దాగిందా పొంగిపోయి ఎపుడైనా! - తెలుగు గజల్

నా చిత్రానికి చక్కని గజల్ రచించిన శ్రీమతి పద్మజ చెంగల్వల గారికి, వాటిని అద్భుతంగా సమీక్షించిన హంసగీతి గారికి, శ్రీ శ్రీనివాసరావు మంత్రప్రగడ గారికి నా ధన్యవాదాలు.

  

ముషాయిరా గజల్ సమీక్షతో కూడి..

..గజల్..

ప్రేమమనసు తెలిపిందా బెదరిపోయి ఎపుడైనా!
కంటిచెలమ దాగిందా పొంగిపోయి ఎపుడైనా!

అడిగిచూడు నిలువరించె గుండెకోత గాయాలను
జీవితమే గెలిచిందా ఓడిపోయి ఎపుడైనా!

కనులదాగు కలలన్నీ కంచిదారి పట్టలేవు
చెలిమిగూడె కూడిందా వీగిపోయి ఎపుడైనా!

గాలివాటు జీవితాన శూన్యమదే నిండిపోవ
ప్రణయతంతి మ్రోగేనా మురిసిపోయి ఎపుడైనా!

నింగినంట కడలికేల ఎడతెగనీ ఆరాటం
నింగిరేడు దాగేనా బెదరిపోయి ఎపుడైనా!

మావిచిగురు వెగటుపుట్టి, అలిగేనా కోయిలమ్మ
వసంతుడే నిదురోయెన మరచిపోయి ఎపుడైనా!

జనజీవన స్రవంతిలో నిన్నలేదు నేడుముగిసె
రేపటి ఆశలు వీగున విసిగిపోయి ఎపుడైనా!!

 హంసగీతి గారి సమీక్ష

పేరు లోను ఇంటి పేరు లోను కలువపూల చల్లదనం పదము పలికితే భావ పరిమళం చిందించే కవనం గజల్ వ్రాస్తే సున్నితమైన భావాలు పలికిస్తూ కొత్త కొత్త పదబంధ సొగసులతో అలరించే పద్మజ చెంగల్వల గారి గజల్ సమీక్ష చేయటం కొలనులో కలువపూలను చూస్తే ఎంత హ్లాదమొందుతామొ అంతగ భావ సుగంధాలను ఆస్వాదించామనిపిస్తుంది

అంతులేని ప్రేమను గుండెలోనే దాచుకున్న మనసు ఏ బెదిరింపులకు లొంగదు తన ప్రేమను తన మనసులోనే దాచుకుంటుంది ఇక ఆ ప్రేమ తెలపలేని మనసు ఉబికి వస్తున్న కన్నీటిని మాత్రం ఆపలేదు .. మనస్సుకు హత్తుకునేలా ఉన్న మత్లా అద్భుతంగా ఉంది ఇక ఒకో కలువపూవు చిందించిన భావపరిమళం ఆస్వాదించండి

 - అడుగు వేయకుండా నిలువరించే గుండెకోత గాయాలు జీవితంలో తప్పవెవరికైన. గాయపడి కుములుతున్న జీవితం ఓడిపోయి గెలవడం కష్టమేగా .. నిజం

కధలు కంచికెళ్ళినట్టు కనుల దాగిన కలలు కూడా కంచిదారి పట్టవుకదా రెప్పలోనే దాగిపోతాయి లేదా అసలు గురుతు కూడా ఉండవు కొన్ని .ఇక వీగిపోయిన చెలిమి చేరువౌతుందనే నమ్మకం ఉండదూ ! చక్కని షేరు

 కొన్ని జీవితాలు గాలివాటుకు కొట్టుపోయే గాలిపటంలా ఏ దరికి చేరతాయో తెలియదెపుడూ అటువంటి జీవితాల్లో ఆనందం ఉండదు ఇక ప్రేమతంత్రులు మోగుతాయా ? కన్నీటీ చుక్కలు రాలతాయి అంతే .వెరీ టచ్చింగ్ షేరు

సంద్రంలోని అలలకెపుడూ నింగినంటాలని ఉబలాటం కానీ ఆ కెరటాలకు భయపడి చంద్రుడు దాగాడా ఎపుడైనా బ్యూటిఫుల్ షేరు.

 వసంతుడు తన రాకను మరిచిపోయి ఆపడెప్పుడు అలాగే లేత మావి చిగురు తిన్న కోకిలమ్మకు ఎప్పుడైనా ఆ చిగురంటే తీపే కదా !!

ఇక చివరి గా మక్తాలో జీవితం గడిచిన నిన్న ఉండదు ఈరోజూ గడుస్తూ ముగిసి పోతుంది కాని ఏదో సాధించాలనే రేపటి ఆశలు ఎప్పుడూ మదిలో మెదులుతూనే ఉంటాయి .అని ఆశే మనిషికి జీవితమని నిన్నా మొన్నా జ్ఞాపకాల గురుతులతో గడపబోయే జీవితం పై ఎన్నో జీవిత గమనాన్ని నిర్థేశిస్తాయని భావన చక్కని స్ఫూర్తిదాయక షేరు ..

జీవితంలో ఒడిదుడుకులను పేర్కొంటూ నిత్య సత్యాలను ఉటకిస్తూ అద్భుతమైన గజల్ వ్రాసిన పద్మజ చెంగల్వల గారి కి అభినందనలు తెలియచేస్తూ మరెన్నో మంచి గజల్స్ మనకు అందించాలని కోరుకుంటున్నాను .

మిత్రులు శ్రీనివాసరావు మంత్రిప్రగడ గారి సమీక్ష ః

" Hope is the lode star of progress "
' Hope ' is the ⚓ anchor of life '
Despite setbacks in life, it (life) presses on further to realise the taste of the Nectar of life.
Life is a repetitive process. Every turn of the day, it always tries to find newness in life and yearns to reach what is unreachable.... So wisely the observed facts and experienced anecdotes in life have been so concisely capsuled here to touch everyone's heart. It really takes us to experience the events of life along with the author of the Gajal here. The author is successful here to touch the tender chord of everyone's heart. It makes to ponder over those referred ones time and again.
Well composed, Madam.

కాకులు

పద్యానికి చిత్రం -- చిత్రానికి పద్యాలు :

కాకులు

మిత్రులు ప్రసాద్ కవుటూరు గారి పద్యానికి నా చిత్రం.

పితృదేవతలకు పిండప్రదానం చేసే సమయంలో, చనిపోయినవారి వారసులు, బంధుమిత్రులు కాకుల రాకకోసం నిరీక్షిస్తూ ఉంటారు. ఆ సమయంలో కాకులు ఏమనుకుంటున్నాయో అన్న ఆలోచన కలిగిన సందర్భంలో ఒక పద్యం వీక్షించండి.

కాకుల గోల యంచు పలుగాకులు మమ్ముల గెలీసేతు రీ

కాకుల రాకకై కనులు కాయలు కాయగ రుద్ర భూమిలో

పాకముచేసి పిండములు,భక్షణ సేయగ రండటంచు మా

కాకి కులంబు మిత్రులకు గాలము వేతు రదేమి చిత్రమో

-----------------------------------------------------------------------

నా చిత్రానికి మిత్రుల పద్యాలు Courtesy : Whatsapp group

అనంత ఛందము - ఛంద శ్శిక్షణ

Dr. H. Varalakshmi

పెద్దల తిథులను మరచిరి

తద్దిన దినము బలిభుక్కు తహతహ వెదుకన్

పెద్దలు మిగిలిరి మావలె

సుద్దులు జెప్పగ దిగులున సుతులకు నేడున్

----------------------------------------------------------------------

Smt. Syamala Rudraraju

కాకము నీచ జన్మమును గాంచిన నేమి యథేచ్ఛగా భయో

ద్రేక మడంగ నిత్యమును దీనత నిన్నది 'కావు కావు' మం

చో కమలాయతాక్ష! సుగుణోన్నతి వేఁడదె? యోమి కర్మమో

నాకు భజింపఁగానిను మనంబది సాధ్యము కాదు రాఘవా!

(రాఘవా! కాకి హీనమైన జన్మ పొందితే నేమి? తన ఇష్టాను సారంగ తన యొక్క భయము, ఉద్రేకము తొలగించుకోవాలన్న తపన తో ప్రతి నిత్యము నిన్నది కావుము కావుము(కావు, కావు) అనుచు సుగుణముట్టి పడే విధంగా వేడుకుంటోంది. 
ఓ కమలముల వంటి కనులు గల వాడా(రామా) అదేమి కర్మమో గాని నాకు నిన్ను కాకి లాగా ( కావు, కావు అని) భజించడానికి సాధ్యము కావడం లేదు.

ఇదండి నా భావన. విచక్షణా జ్ఞానం లేకపోయినప్పట్టికీ కాకి యొక్క అరుపులో అంటే కావు కావు మనడంలో నన్ను కాపాడు అనే అర్థం ధ్వనిస్తోంది. మనిషినై పుట్టి ప్రతి అంశము నా ప్రతాపమని నేనే దేనినైనా పరిష్కరించుకోగలనన్న అహంకారముతో నిన్ను వేడుకోవడం లేదు రామా!)